Wonen en werken in Letland

Deze prachtige Baltische natie is één van de meest betaalbaarste plaatsen om te wonen in Europa en het biedt vele mogelijkheden voor expats. Het is zelfs een feit dat een groot deel van de werkkrachten van deze natie een buitenlandse afkomst hebben. Dit kleine landje, gelegen tussen Estland en Litouwen heeft ongeveer twee miljoen inwoners en heeft een hele reeks aan natuurschoon te bieden. Het heeft bijvoorbeeld vier nationale parken, vele prachtige meren, kastelen, kliffen en fascinerende historische relieken. Het merendeel van het land bestaat uit natuurgebied, met de hoofdstad Riga als enige uitzondering waar er ook ontzettend veel leuks te doen is. Gezellige restaurantjes, leuke plekjes en prachtige parken gelegen in de beste setting, zijn slechts een paar van de dingen die je kunt vinden in deze bruisende Letse hoofdstad.  

Central District, Riga

Letland werd helaas ook niet gespaard door het coronavirus. Op dit moment volg je onderstaande regels wanneer je aankomt in het land:

• Je moet een elektronisch bevestigingsdocument invullen op de Covidpass.lv  website binnen de 24u na aankomst. 
• Bewijs voorleggen van een negatieve coronatest, niet ouder dan 72u voor aankomst.
• Reizigers die in de voorgaande 3 maanden besmet zijn geweest met het coronavirus moeten een doktersbrief voorleggen waarin staat dat ze corona hebben gehad en niet langer besmettelijk zijn.

Deze regels zijn er om de spreiding van het virus tegen te gaan en het aantal besmettingen tot een minimum te beperken. Vergeet niet dat de situatie dagelijks veranderd en dus ook de regels en richtlijnen aangepast kunnen worden in de nabije toekomst.  

Wonen in Letland

Basisinformatie over Letland

• Het weer: Droog, warme zomers en sneeuw in de winter – temperaturen van +/- 25-30 tot -5° C
• Bevolking: Er zijn ongeveer 1.9 miljoen inwoners 
• Geschiedenis: Letland verklaarde zijn onafhankelijkheid in 1991 na het ineenstorten van de Sovjet-Unie. Wegens de historische banden met de vorige natie zijn de Russen (27% van de totale bevolking) één van de grootse bevolkingsgroepen in het land. Er is ook een grote groep aan Belarussen (3.5%), Oekraïners en Polen (elk rond de 2%)

Wist je dat? 

• Letland staat gekend als het wifi paradijs. Het land heeft één van de hoogste breedbandinternetsnelheden in opkomend Europa. Meer nog, de hoofdstad Riga biedt meer dan 800 gratis hotspots aan over het grondgebied.
• Meer dan de helft van het grondgebied is bedekt met bossen (dus één van de meest groene landen van Europa), en dankzij de meer dan 500 km kust zijn er ook een heleboel stranden.
• De nationale sport van Letland is ijshockey. Honderden Letlanders spelen bij het NHL (National Hockey League) en het KHL (Kontinentaal Hockey League.) 
• De karmijn rode en witte vlag van Letland bestaat al sinds 1280 (behalve dan tijdens de Sovjet-Unie) en wordt beschouwd als één van de oudste ter wereld.
• Een biertje is een zeer populair drankje in Letland en in de hoofdstad, je kunt zelfs een Beer Spa gaan bezoeken. 

Huisvesting in Letland

Liepaja

Een van de eerste dingen die je moet doen wanneer je verhuist naar Letland is een plaats vinden om te wonen. Zelfs voor je verhuis kun je al beginnen te zoeken naar een appartement op online portalen en Facebookgroepen en vanaf je aankomt in Letland is de beste optie om lokale makelaars aan te spreken om een plekje te vinden. Daar zij meer kennis hebben betreffende de buurten kunnen zij je ook een grotere keuze aanbieden. In de meeste gevallen zal het goedkoper zijn om een woonst te huren en zullen ook de meeste appartementen al bemeubeld zijn zodat je er onmiddellijk kan intrekken, zo moet je je nergens zorgen om maken. Afhankelijk van de geplande duur van je verblijf heb je de keuze tussen een korte huurperiode (0 – 6 maand) of een contract van lange duur. Vele expats kiezen ervoor om zich te vestigen in Riga, waar ook de meeste kansen liggen voor een baan voor internationale werkers. Je kunt een één-slaapkamer appartement vinden voor € 350 per maand en een drie-slaapkamer appartement voor € 600 per maand. Een andere populaire regio is de stad genaamd Jurmala. Deze ligt op ongeveer 25 km verwijderd van Riga. Een één-slaapkamer appartement kan je er vinden voor € 400 en een drie-slaapkamer appartement voor € 500 per maand. Net zoals in andere landen en steden moet je ook in Letland betalen voor de nutsvoorzieningen zoals elektriciteit, water en gas. Deze kosten ongeveer tussen de € 60 en € 100 per maand, afhankelijk van de stad, de regio en je verbruik.

Hoeveel het kost om te wonen in Letland

Wonen in Letland is relatief goedkoper in vergelijking met het westen van Europa. Het is de ideale bestemming voor expats die willen genieten van goede levensomstandigheden voor een bepaald budget. Wanneer we denken aan lekker uit eten gaan, zijn er vele goede opties te vinden.  Restaurants in Riga bieden bijvoorbeeld menu’s aan van slechts € 8. Je kunt ook bars en cafés vinden waar een drankje rond de € 4-5 kost. Over middenklasse restaurants zul je nooit meer betalen dan € 35-40 voor een maaltijd voor twee. Het internet en mobiele data zijn ook ontzettend betaalbaar in Letland. Indien je graag lid wordt van een bedrijf dat ongelimiteerd internet aanbiedt, betaal je ongeveer € 20 per maand en € 10 voor je mobiel abonnement. 

Het openbaar vervoer

Bussen en een uitgebreid spoorwegen netwerk verbinden de grootste steden van Letland. Er is geen metro in de hoofdstad, maar je kunt eenvoudig overal met de bus, trolleybus en tram komen. Een enkele rit kost je € 1,15. Je kunt echter ook een maandabonnement kopen (€ 50), via een app ( een e-ticket) of een plastieken kaartje dat je aanvult. Je kunt meer informatie vinden betreffende dienstregelingen, routes en kaarten op de Rigas Staiksme website.  Echter is Riga ook een fantastische stad voor lange wandelingen of fietstochtjes, zeker in de zomer. Kronkelende steegjes, prachtige parken en de kanalen zullen je zeker kunnen bekoren.

Hoe je je vrije tijd kan besteden

Turaida kasteel, Sigulda

Indien je graag van de natuur wilt geniet, is dit land voor jou! Letland is een ontzettend groen land dat veel idyllische landschappen en interessante activiteiten in de aanbieding heeft. Je kunt veel parken vinden om te genieten tijdens je vrije dagen, indien je je avontuur wilt upgraden kan je ook naar het Kemeri Nationaal Park gaan op slechts een uurtje met de trein van Riga. Dit park is uniek voor zijn biodiversiteit en beschikt over houten paden die je leiden doorheen de dennen en rond meerdere meren. We bevelen de Great Kemeri Bog Boardwalk aan, een populaire plek voor fotografen om de zonsopgang of zonsondergang vast te leggen in Letland, eender wanneer tijdens het jaar. Een andere interessante locatie is Seaside Park in Liepaja. Dit is een 3 kilometer groot bosrijk park dat meer dan 140 inheemse en geïmporteerde boomsoorten huist. Naast het feit dat je jezelf in de natuur vindt, kan je er ook zwemmen, mini golfen, tennissen, op de trampoline springen en zelfs met gocarts racen als het weer het toelaat. En als je nog wat tijd over hebt die dag, de Ventas Rumba, de wijdste waterval van Europa, is slechts één uurtje verwijderd. Van juli tot augustus, de warmste maanden in Letland, kan je genieten van een zalige zwempartij in Cape Kolka, één van de langste zandstranden van Europa. Op dit prachtige strand, waar de Baltische Zee en de Golf Van Riga samenvloeien, kan je de observatietoren beklimmen of genieten van de smaak van gerookte vis gevangen door lokale vissers. Daarnaast is ook het oude stadsgedeelte van Riga de ideale uitvalsbasis als je op zoek bent naar dat sprookjesachtige gevoel. Wandel verloren in de leuke straatjes en observeer de gebouwen met hun kleurrijke voorgevels. Daarbovenop vind je veel cozy cafés, restaurants en leuke souvenirwinkeltjes op bijna elke hoek. De ideale plek om je vrienden en familie mee naartoe te nemen wanneer ze je komen bezoeken!  

Andere expats ontmoeten

Zoals we al hebben vermeld, een groot deel van de bevolking in Letland bestaat uit expats. Dat betekent dat het gemakkelijk is om mensen te ontmoeten die hetzelfde leven leiden zoals jij. Een manier om andere expats te ontmoeten is om je aan te sluiten bij Facebookgroepen zoals Expats in Latvia. Via websites zoals Internations, kan je ook andere expats ontmoeten, evenementen vinden en activiteiten ontdekken om aan mee te doen. 

Leer Lets

Ook al is de officiële taal Lets, veel mensen spreken ook Engels of Russisch als tweede taal. Als expat kan het wel helpen om wat basis Lets te leren, de lokale bevolking zal het zeker op prijs stellen. We hebben alvast de belangrijkste zinnen voor jou hier opgesomd:

• Hallo! Hoe gaat het met je? - Labdien! Kā jums klājas?
• Spreekt u Engels? - Vai jūs runājat Angliski?
• Tot later - Uz redzēšanos

Werken in Letland

Kemeri park

De mogelijkheden voor een baan in Letland liggen vooral in de IT, het toerisme en de gastronomie. Hoe dan ook, de hoofdstad Riga biedt een grote selectie aan banen in verschillende sectoren. Het merendeel van de banen voor expats bevinden zich daar (niet te vergeten, bijna de helft van de Letlandse bevolking woont in de hoofdstad). Je kunt ook banen vinden als medewerker van de klantendienst bij gedeelde dienstencentra zoals Transcom of je kan werken als een vertaler of een Engelse leerkracht. Bovendien, dankzij de Letse combinatie van de Europese werkcultuur en de strategische locatie (aan de grens met Rusland), trekt het veel IT-bedrijven aan, wat de IT-sector vlug doet ontwikkelen. In de toekomst wordt verwacht dat de vraag naar werknemers nog meer zal stijgen, dus als je in deze richting studeert, heb je een grote kans om er een baan te bemachtigen.

Solliciteren voor een baan

Wanneer je aan het solliciteren bent voor een baan in Letland moet je cv in het Engels vertaald zijn en zorg ervoor dat je cv en motivatiebrief bijgewerkt zijn met de correcte informatie. Vergeet niet om je troeven te benadrukken en voeg zeker de verschillende talen die je spreekt toe (spreek je een beetje Russisch? Voeg dit dan zeker toe aan je cv.) Je moet ook op de hoogte zijn van het feit dat persoonlijkheid vaak de ervaring overtreft, dus wanneer je een afspraak hebt geregeld voor je interview na je sollicitatie, zorg ervoor dat je de werkgever overtuigd. Indien je gebeld wordt voor een interview zal het hoogstwaarschijnlijk via Skype gaan. Verwacht je aan een beleefd, formeel interview, meer dan aan een vriendelijk, relaxed interview (maar in ieder geval een warm!).

Werkomgeving en cultuur

De mensen in Letland hechten een grote waarde aan hun privé leven en staan er niet om te springen om anderen details te gaan vertellen over hun familie. Daarom is het aangeraden om persoonlijke vragen te vermijden, zeker op het werk. De Letlanders zijn meestal erg gereserveerd en houden er niet van om hun emoties de vrije loop te laten in het openbaar (ze staan er ook om gekend er een nogal strenge gezichtsuitdrukking op na te houden.). Ze komen graag onmiddellijk ter zake en benaderen zakelijke onderwerpen op een directe manier. Hun werkstijl volgt, in het algemeen, een hiërarchische benadering, wat ervoor kan zorgen dat sommige beslissingsprocessen een tijdje op zich laten wachten. Maar dit alles betekent niet dat ze zeer strikt zijn! Bijvoorbeeld wanneer het komt op stiptheid kunnen de Letlanders relatief tolerant zijn, zeker met buitenlandse collega’s. Dit feit toont dat mensen er actief aan werken om de werksfeer te bevorderen. Dit is zeker het geval voor de jongere generaties en in meer diverse multiculturele kantoren en internationale bedrijven. Aarzel niet om je collega’s uit te nodigen voor activiteiten na het werk of voor hulp wanneer je het nodig hebt.  

Arbeidsvoorwaarden

In Letland zul je hoogstwaarschijnlijk een 40- uren werkweek hebben, onderverdeeld in 8 uren per dag en 5 dagen in de week. Je hebt het recht om overuren te maken en je kunt al deze details vinden in je arbeidscontract. Maar vergeet niet, je overuren mogen niet meer zijn dan 144 uren per vier maanden.

Je ontslag indienen

Als je niet tevreden bent met je arbeidsvoorwaarden, de werkgever of de baan op zich, heb je altijd het recht om je ontslag in te dienen. Als een werknemer in Letland is de opzegperiode één maand, tenzij het anders staat aangegeven in het contract tussen jou en je werkgever. Dit is ook de periode indien jouw werkgever beslist om arbeidsrelatie stop te zetten. Je contract kan ook een proeftijd bevatten en die periode mag niet meer dan drie maanden overschrijden. Gedurende deze proefperiode kunnen zowel jij als jouw werkgever het contract stopzetten door een schriftelijke opzegging drie dagen voor de stopzetting.   

Netwerken

Bij het zoeken naar opportuniteiten om te netwerken terwijl je woont en leeft in Letland bevelen wij de website Eventbrite aan. Helpen op netwerkevenementen is de ideale manier om zakelijke contacten te leggen en nieuwe mensen in je sector te ontmoeten. Andere manieren om evenementen te ontdekken of mensen te ontmoeten is via Facebookgroepen zoals Expats in Latvia en Riga Expats. Deze laatst genoemde is een non-profit groep die maandelijkse meetings organiseert in verschillende bars, cafés en restaurants. Hun doel is om mensen met verschillende achtergronden te verbinden en samen een goede tijd te beleven.  

Aankomen in Letland

Daugava river, Riga

Daar Letland lid is van de Europese Unie, hebben de burgers van andere EU geen speciaal visa of vergunning nodig. Je zult echter wel zo snel mogelijk een verblijfskaart moeten regelen om langer dan 90 dagen te mogen blijven. Dit is hoe je dat doet:

1. Maak een afspraak – Er zijn vier kantoren in Riga en verschillende regionale kantoren overheen het land waar je een afspraak bij kan maken over de telefoon of via e-mail. Maak het duidelijk dat je een afspraak nodig hebt in het Engels. Het kantoor zal je binnen de 24 uur terug contacteren met een datum en een uur en een bevestigingsnummer.
2. Ziektekostenverzekering - Je moet aantonen dat je ziektekostenverzekering hebt om jouw verblijfskaart te krijgen. De manier om dit als EU-onderdaan te doen, is door jouw EHIC (Europese ziekteverzekeringskaart) bij je te dragen. Als je echter in Letland werkt, heb je recht op publieke gezondheidszorg.
3. Zorg voor paspoort foto’s – Terwijl je op je afspraak bent zullen ze foto’s van jou nemen om deze aan je verblijfskaart toe te voegen. Ze hebben echter ook nog twee extra foto’s nodig voor in het dossier.
4. Vul de formulieren in - Vul de formulieren vooraf in voor je afspraak, aangezien dit je veel tijd zal besparen. Het formulier voor EU-burgers is te vinden op de website.
5. Ga naar je afspraak – Zorg ervoor dat je zeker een kopij meebrengt van de volgende documenten:

• • Je paspoort
  • Het ingevulde formulier
  • Het bevestigingsnummer van je reservering
  • Bewijs van woonst – een getekend huurcontract is het beste
  • 2 paspoort foto’s
  • Een geprinte kopij van jouw EHIC
  • Bewijs van werk, inclusief loonbrief met details

6. Ga terug om je verblijfskaart op te halen.

Sociale zekerheidsnummer en fiscaal nummer

Kuldiga brug

Vanaf het moment je een baan hebt in Letland zal je ook je taks nummer genaamd het TIN (Taks Identificatie Nummer) moeten aanvragen. Dit nummer bestaat uit 11 unieke cijfers en is jouw identificatie binnen het sociale zekerheid systeem. Dankzij dit zal jij het recht hebben op bepaalde diensten van de sociale zekerheid zoals het staatspensioen, een werkloosheidsuitkering, ziekte of zwangerschapsverlof en zo verder. De kost van deze verzekering zal automatisch van je maandloon gehaald worden, daarom zal je werkgever je ook tijdens je eerste dagen naar dit nummer vragen.

Een bankrekening openen

Als je je geen zorgen wilt maken over de problemen rond de koerswisseling is het aangeraden om een bankrekening te openen vanaf het moment je geland bent. Er zijn verschillende banken om tussen te kiezen, en allen bieden een waaier aan diensten aan. De grootste banken zijn Swedbank, Rietumu, Citadele, en Luminor. Om een bankrekening te openen kan je ofwel een afspraak maken (en dit is aangeraden voor buitenlanders opdat je dan een Engelstalige bediende zou krijgen) of ga rechtstreeks naar de bank die je verkiest. De documenten die je moet meebrengen verschillen van bank tot bank, dus wij raden je aan om na te vragen welke documenten je mee moet brengen naar de afspraak. Hoewel niet alle banken zullen vragen naar onderstaande documenten, zijn dit toch de documenten waar het meest gevraagd naar wordt:

• Paspoort
• Bewijs van je verblijf/ recht van verblijf
• Bewijs van je adres
• Contract van je werk

Wanneer al je documenten werden verwerkt door de bank zal jouw bankrekening geopend worden, je zult dan ook nog je bankkaart moeten afhalen bij het filiaal vanaf het beschikbaar is, tenzij de bank het naar je officiële adres zal opsturen.

Ziektekostenverzekering

In Letland wordt de publieke gezondheidszorg overkoepeld door de Letse Nationale Gezondheidsdiensten en is deze beschikbaar voor expats die wonen in Letland. Echter is de kwaliteit van deze zorg niet hetzelfde als in sommige andere Europese landen. Hoewel het de laatste jaren al heel wat verbeterd is, heeft Letland één van de laagste scores van alle Europese landen betreffende hun gezondheidszorg. Dit vooral hoofdzakelijk door de lange wachttijden voor een medische behandeling, het tekort aan faciliteiten op het platteland en een tekort aan medisch personeel. Omwille van deze redenen nemen vele expats vaak een private ziektekostenverzekering net zoals ze vaker privé ziekenhuizen bezoeken in Riga. Er is een enorme keuze aan verzekeringen. Je kunt zelfs voor een internationale verzekering kiezen die je waar ter wereld ook beschermd.

Taksen / loon

Het gemiddelde loon in Letland hangt af van het beroep. Zo zal een secretaresse ongeveer € 871 per maand verdienen terwijl een grafisch ontwerper er € 1200 verdient. De lonen liggen in Letland niet zo hoog als in andere Europese landen, maar vergeet niet dat de levenskost ook heel wat lager ligt, zo wordt de balans goed bewaard. Letland gebruikt een vast tarief voor de inkomstenbelasting, maar heeft nu een progressief systeem van inkomstenbelasting (PIT) aangenomen. Het progressieve tarief is gebaseerd op het niveau van het jaarinkomen:

• Er wordt 20% afgehouden op € 20.004
• Elk inkomen tussen € 20.004 en € 62.800 betaalt 23% 
• Elk inkomen hoger dan € 62.800 betaalt 31%

Je moet ook sociale zekerheid afdragen op je loon, dat staat nu op 11%  

De belangrijkste redenen om naar Letland te verhuizen

Als je denkt aan verhuizen naar Letland kan je rekenen op een ongekende ervaring in één van Europa ’s snelst groeiende economieën en laatste verborgen schatten. Zelfs al is het een eerder klein land (bijna 2 miljoen inwoners), biedt Letland een hoge levenstandaard en levenskwaliteit. Dit gecombineerd met interessante werkkansen in een stabiele veelbelovende economie. Hier kan je ook nog steeds een plekje voor jezelf vinden in de natuur, of het nu in het groen fietsen is of om te wandelen op het strand. Je zult ervan versteld staan van hoeveel expats ervoor kiezen om dit prachtige land een kans te geven. Dus als je er klaar voor bent om zelf te gaan ontdekken waarom zoveel buitenlanders van overal ter wereld kiezen voor dit prachtige land, kun je hier alvast de werkgelegenheid in Letland bekijken op WIHBL.NL!